بررسی حرکت ریشه دندان‌ها در ارتودنسی نامرئی و تأثیر آن بر ثبات درمان

درمان ارتودنسی و تاثیر آن بر سلامت دندان ها و لثه

درمان ارتودنسی و تاثیر آن بر سلامت دندان ها و لثه

ارتودنسی در واقع تخصصی از دندانپزشکی می‌باشد که باعث زیباتر شدن طرح لبخند مراجعین و ردیف شدن دندان‌هایشان می‌گردد. در واقع تلاشی است برای بهتر شدن چیدمان دندان‌ها به نحوی که نه تنها از نظر زیباشناختی مناسب گردد، بلکه از بابت مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و همچنین رعایت بهتر بهداشت دهان و دندان به نقطه ایده آلی برسیم؛ لذا ارتودنسی راهی برای افزایش سلامت بدن انسان می‌باشد. در مقالات بسیاری آورده شده است که وقتی دندان‌ها مرتب کنار هم قرار گرفته‌اند تجمع پلاک و ذرات غذایی کمتر است، در عین حال مسواک زدن برایشان راحت‌تر است؛ پس در نهایت لثه سلامت بیشتری دارد.

حرکت دندان ها به نقطه مطلوب با ارتودنسی

وقتی که می‌خواهیم دندان‌ها را توسط نیروهای ارتودنسی به نقطه مطلوب خود برسانیم باید از نیروهای بسیار سبکی استفاده کرد، به نحوی که این نیروها نه تنها آسیبی به لثه و استخوان نرسانند بلکه فرصت کافی به بازسازی اعصاب و عروق انتهای ریشه بدهند. همانطور که می‌دانید در انتهای ریشه مدخلی وجود دارد که اعصاب و عروق وارد دندان می‌شوند و سپس در اتاقک عصب دندان یا همان پالپ چمبر تجمع می‌کنند. این همان مکانیست که در زمان عصب کشی یا درمان ریشه تخلیه شده با مواد دندانپزشکی از قبیل گوتاپرکا پر میشوند. در داخل پالپ چمبر سیاهرگ، سرخرگ، رگ لنفاوی و اعصاب وجود دارد و هر کدام بی‌نهایت حساس بوده و به زنده ماندن دندان کمک می‌کنند. هرگونه تصمیم برای جابجایی مناسب یک دندان باید با توجه به سالم ماندن اعصاب عروق دندان انجام گردد و فرصت کافی به بازسازی اعصابی داده شود که وقتی دندان دارد چند میلیمتر جابجا می‌گردد آنها نیز بدون کشیده شدن و پاره شدن سالم بمانند.

ابزارهای مختلف ارتودنسی برای نظم دندان ها

وقتی که یک متخصص ارتودنسی می‌خواهد دندان‌ها را جابجا بکند از ابزار مختلفی می‌تواند بهره بگیرد: از جمله سیم‌های ارتودنسی و براکت‌ها و در روش‌های جدیدتر از الاینرهای ارتودنسی یا قالب‌های شفاف الاستومریک بهره بجوید که در هر دو روش نیروها باید فوق العاده سبک باشند. در عین حال باید این توانایی را داشته باشد تا به نحوی دندان‌ها را حرکت دهد که تاج‌های آنها موازی و ریشه‌ها در موقعیت مناسبی در انتهای درمان قرار گیرند.
هرچه که درمان با ثبات‌تر باشد نتیجه ارتودنسی برگشت کمتری پیدا می‌کند، ریشه‌ها سالم‌تر مانده و  نتیجه انتهای درمان مفیدتر خواهد بود.

ابزارهای مختلف ارتودنسی برای نظم دندان ها

در ارتودنسی سنتی که با سیم و براکت انجام می‌پذیرد می‌توان نیروهای مختلفی وارد نموده و به تدریج ریشه‌ها را حرکت دهیم، ولی این نیروها اندکی غیر قابل پیش بینی هستند؛ حتی می‌توانند باعث تحلیل مختصری در انتهای ریشه شوند. خصوصاً وقتی که زمینه ژنتیکی آن وجود داشته باشد و یا در فردی که بیماری کم کاری تیروئید دارد یا ریشه‌های دندانی‌اش در انتهای خود شکل مخروطی دارند احتمال تحلیل ریشه بیشتر است و باید متخصص ارتودونسی دقت بالاتری داشته باشد.
در ارتودنسی نامرئی به این علت که قالب‌ها تمام دندان را در بر می‌گیرند حرکات دندانی خصوصاً ریشه‌ها اندکی قابل پیش‌بینی‌تر است و چون تمامی حرکات به وسیله کامپیوتر آنالیز و طراحی می‌گردد می‌توان به طور دقیقی موقعیت نهایی ریشه‌ها را تعیین کرد.
در ارتودنسی نامرئی زمانی که متخصص ارتودنسی تصمیم دارد دندانی را به سمت محل مناسب خود حرکت دهد ابتدا با حرکت تاج و سپس حرکت ریشه این امر اتفاق می‌افتد. تاج زمانی که یک میلی‌متر به راست یا چپ جلو یا عقب حرکت می‌کند، سپس ریشه می‌تواند آماده انتقال گردد. در انتهای درمان تمام تلاش بر این است که ریشه‌ها به شکل موازی قرار گرفته و این خود عملاً موجب ثبات بیشتر نتیجه درمان می‌گردد.

نکاتی در مورد ریشه ها در ارتودنسی نامرئی:

نکاتی در مورد ریشه ها در ارتودنسی نامرئی:

موقعیت ریشه در استخوان متراکم و اسفنجی:

حتی موقعیت ریشه‌ها در ارتودنسی نامرئی در استخوان متراکم یا استخوان اسفنجی می‌تواند متفاوت باشد. زمانی که ریشه یک دندان در استخوان متراکم باشد حرکت به خوبی رخ نمی‌دهد، ولی هنگامی که ریشه دندان‌ها در مرکز استخوان یعنی در قسمت با بافت‌های اسفنجی قرار گرفته باشد می‌تواند به راحتی انتقال پیدا کرده در محل مناسب خود قرار بگیرد.
در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزایی تمام تلاش خود را می‌کنیم تا در انتهای درمان ریشه‌ها در محلی قرار بگیرند که موجب ثبات بیشتر نتیجه درمان گردد.

تحلیل ریشه ها:

عملاً لازم است از طولانی‌تر شدن درمان بیش از حد جلوگیری کنیم زیرا زمانی که نیروهای ارتودنسی در مدت زمان بسیار طولانی به تاج و ریشه دندان وارد گردد احتمال تحلیل ریشه وجود دارد.

و خیلی از مواقع می‌توان گفت که این امر قابل پیشگیری است، ولی عملاً اگر اتفاق بیفتد می‌توان آن را به میزان بسیار زیادی کاهش داد خصوصاً با گرفتن عکس‌های رادیولوژی مناسب در زمان‌هایی اواسط هر درمان و یا سبک‌تر کردن نیروها و یا گاهی هم خارج کردن یک دندان از سیستم نیروهای ارتودنسی که تمامی این موارد در الاینرها یا همان ارتودنسی نامرئی بهتر صورت می‌گیرد.

موقعیت ریشه دندان نهفته:

گاهی اوقات یک دندان خصوصاً دندان‌های نیش از قوس فکی بسیار خارج بوده و وقتی که در ردیف مابقی دندان‌ها قرار می‌گیرند ریشه آنها بیرون زده می‌شود، توسط نیروهای اعمال تورک ریشه(مومنت) می‌توان ریشه‌ها را در موقعیت صحیحی قرار داد. در ارتودنسی نامرئی استفاده از اتچمنت‌های مناسب به این امر بسیار کمک می‌کند.

موقعیت ریشه ها در زمان ایمپلنت:

زمانی که می‌خواهیم در یک ناحیه بی‌دندانی ایمپلنت قرار دهیم نیز لازم است ریشه‌ها از آن ناحیه دورتر شوند تا ایمپلنت با قطر و سایز مناسب‌تری قرار داده شود. به وسیله اتچمنت‌های متحدالشکلی می‌توان به نحوی حرکت دندان را ایجاد کرد که در آینده در زمان جراحی ایمپلنت فیکسچرهایی با قطر و ارتفاع بیشتری در ناحیه قرار داده شود و این یکی از ویژگی‌های مهم و مطلوب ارتودنسی نامرئی است که می‌توان درجه به درجه ریشه یا تاج را تغییر موقعیت داد و دست جراح ایمپلنت را برای بهترین عملکرد باز گذاشت.

موقعیت ریشه و عدم برگشت ارتودنسی:

در ارتودنسی نامرئی وقتی که طبق آنالیز کامپیوتر ریشه‌ها اکثراً موازی هم در پایان درمان قرار بگیرند خوشبین هستیم که احتمال برگشت نتیجه کمتر باشد؛ البته همیشه در پایان درمان در کلینیک ارتود دکتر مهدی فهیمی هنزایی از سیم‌های فیکس نگهدارنده و حتی قالب‌های متحرک شفاف کمک لازم را می‌گیریم ولی اگر بتوان در پایان درمان با پیش بینی مناسب موقعیت صحیح به اکلوژن دندانی داده شود خیالمان از برگشت نتیجه اندکی راحت‌تر است.