ارتودنسی و آفت دهان: هر آنچه باید بدانید
در این نوشته می خوانید:
دیروز بیماری داشتم که از آفت متعدد حین ارتودنسی رنج میبرد…اگر در حال درمان ارتودنسی هستید یا قصد دارید براکت بگذارید، احتمالاً نام آفت دهان به گوشتان خورده است. این زخم‌های کوچک و دردناک می‌توانند تجربه ارتودنسی را سخت‌تر کنند. اما نگران نباشید! در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهم که آفت چیست، چرا در طول درمان ارتودنسی بیشتر ایجاد میشود، و چطور می‌توانید آن را کنترل یا پیشگیری کنید.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان (Canker sore یا Aphthous ulcer) یک زخم سطحی و دردناک است که معمولاً داخل دهان، روی گونه‌ها، لثه‌ها، زبان یا سقف دهان ایجاد میشود. آفت‌ها برخلاف تبخال‌ها مسری نیستند و معمولاً بعد از یک تا دو هفته به‌طور طبیعی خوب می‌شوند.
ویژگی‌های آفت دهان:
- رنگ سفید یا زرد با حاشیه قرمز
- قطر حدود ۲ تا ۱۰ میلی‌متر
- احساس سوزش یا درد هنگام غذا خوردن، صحبت کردن یا مسواک زدن
چرا بیماران ارتودنسی بیشتر آفت می‌زنند؟
چرا بیماران ارتودنسی بیشتر آفت می‌زنند؟
درمان ارتودنسی مخصوصاً در مراحل اولیه، محیط دهان را دستخوش تغییر می‌کند. استفاده از براکت، سیم یا پلاک متحرک می‌تواند به بافت نرم دهان مثل گونه‌ها یا لثه فشار وارد کند یا آن‌ها را تحریک کند. این تحریک‌ها گاهی منجر به ایجاد آفت می‌شوند.
دلایل اصلی آفت در ارتودنسی:
- اصطکاک مکانیکی: براکت‌ها و سیم‌ها ممکن است به‌طور مکرر به مخاط دهان تماس پیدا کنند و باعث زخمی شدن آن شوند.
- کاهش تعادل دهانی: تغییر موقعیت دندان‌ها و افزایش تجمع پلاک می‌تواند باعث کاهش مقاومت طبیعی دهان شود.
- استرس و تغییرات بدن: شروع ارتودنسی گاهی با استرس همراه است که خود می‌تواند یکی از عوامل تحریک آفت باشد.ما خیلی مواقع در زمان امتحانات یا کنکور در بچه ها آفت زیاد میبینیم.
- بهداشت دهان و دندان ضعیف: اگر در طول ارتودنسی به‌درستی مسواک نزنید یا نخ دندان نکشید، باکتری‌ها رشد می‌کنند و احتمال زخم و التهاب بیشتر میشود.
آیا آفت در دوران ارتودنسی خطرناک است؟
خیر، آفت‌ها در بیشتر موارد خوش‌خیم و بی‌خطر هستند. اما اگر زیاد ایجاد شوند، بزرگ باشند یا دیر خوب شوند، ممکن است علامت بیماری‌های دیگر باشند و باید با دندان‌پزشک یا پزشک مشورت کنید.
راهکارهای کاهش آفت در دوره ارتودنسی
- استفاده از موم ارتودنسی: یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای جلوگیری از آفت، استفاده از موم مخصوص ارتودنسی است. موم را می‌توانید روی قسمت‌های تیز یا آزاردهنده براکت بگذارید تا اصطکاک کاهش یابد.در پک ارتودنسی که ابتدای درمان در مطب به شما میدهیم موم ارتودنسی با کیفیت وجود دارد.
- رعایت بهداشت دهان: روزانه حداقل دوبار با مسواک نرم مسواک بزنید و از نخ دندان مخصوص ارتودنسی یا واترجت استفاده کنید. دهان تمیز، مقاومت بیشتری در برابر زخم دارد.
- دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده: دهان‌شویه‌هایی مثل کلرهگزیدین یا دهان‌شویه‌های طبیعی بدون الکل می‌توانند به کاهش التهاب و پیشگیری از آفت کمک کنند. اما در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نکنید.حتی مقدار اب نمک رقیق هم کمک کننده هست.
- استفاده از ژل‌های موضعی: ژل‌های بی‌حس‌کننده یا ضدآفت مثل آفتین‌ژل، بنزوکائین، یا تریامسینولون می‌توانند درد را کاهش داده و فرایند بهبود را سریع‌تر کنند.
- تغذیه مناسب: کمبود برخی ویتامین‌ها مثل B12، اسید فولیک و آهن می‌تواند در ایجاد آفت نقش داشته باشد. رژیم غذایی متنوع و مصرف مکمل‌ها مفید است.
- کاهش استرس: یوگا، مدیتیشن، پیاده‌روی و خواب کافی به کاهش استرس کمک می‌کنند.حتی دمدنوش گل گاوزبان یا جای بابونه . استرس کمتر، آفت کمتر!
چه زمانی به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟
اگر آفت شما یکی از شرایط زیر را دارد، بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- بیشتر از ۲ هفته طول کشیده است
- بسیار دردناک یا بزرگ است
- مرتب تکرار میشود
- با تب یا علائم عمومی همراه است
- مانع خوردن یا صحبت کردن شده است
ولی خیلی کلا نگرانش نباشید خودش به مرور خوب میشود.
تفاوت آفت با زخم‌های دیگر دهان چیست؟
گاهی زخم‌های دهانی با آفت اشتباه گرفته می‌شوند، اما مهم است بدانید:
| نوع زخم | مشخصات |
| تبخال خارج دهان | روی لب ویروسی و مسری است |
| زخم گاز گرفتگی | لبه‌های دهان معمولاً درد کمتر دارد |
| زخم قارچی همراه با پوشش سفید | ممکن است به داروی ضدقارچ نیاز داشته باشد |
سخن پایانی
درمان ارتودنسی راهی عالی برای زیباتر کردن لبخند و سلامت دهان است، اما ممکن است در طول مسیر با مشکلاتی مثل آفت دهان روبه‌رو شوید. خوشبختانه این زخم‌ها قابل کنترل هستند و با رعایت چند نکته ساده می‌توان شدت آن‌ها را کاهش داد یا حتی از آن‌ها پیشگیری کرد. اگر آفت‌ها شدید، مکرر یا طولانی شدند، حتماً با ما در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی مشورت کنید.
در نهایت، صبر و مراقبت کلید موفقیت در درمان ارتودنسی است.
با آگاهی و همراهی با ما ، می‌توانید این مسیر را با آرامش طی کنید و به لبخندی زیبا و سالم برسید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.