عوامل برگشت ارتودنسی/ چقدر احتمال دارد ارتودنسی شکست بخورد؟

زمانی که دندان‌های شما نامرتب هستند، یقیناً طرح لبخند شما دستخوش تغییراتی شده است و برای اینکه این تغییرات اصلاح گردد نیاز به ارتودنسی پیدا می‌کنید. ارتودنسی دانش مرتب کردن دندان‌های شلوغ و درهم فرو رفته و یا دندان‌های فاصله‌دار و نازیبا می‌باشد. در سنین مختلف در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی در این علم می‌تواند به زیباتر شدن لبخندمان کمک بسیار زیادی بکند چه افرادی که دندان‌های فشرده و  چه افرادی که دندان‌هایی با فاصله‌های نازیبا دارند.

در بعضی دیگر دندان‌ها از نظر بعد عمودی مشکل دارند یعنی به اصطلاح اپن بایت و یا دیپ بایت هستند که می‌توان به کمک ارتودنسی دندان‌ها و فکشان را بهبود بخشید.

این نوع درمان‌ها در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی هم در سنین کودکی و هم در نوجوانی و گاهی اوقات در بزرگسالی پاسخگوی نیاز مراجعین به زیباتر شدن لبخندشان می‌باشند.

در دوران کودکی پلاک‌های متحرک بیشتر از درمان‌های ثابت کاربرد دارد؛ زیرا استخوان و عضلات و بافت‌های نگهدارنده فکی به نسبت انعطاف پذیر می‌باشند و این امکان را به ما می‌دهند تا جلو یا عقب بودن بیش از حد فکین را به کمک پلاک‌های متحرک بهبود ببخشیم.

در افرادی که در گروه جوان یا بزرگسال دسته بندی می‌شوند بیشتر از براکت‌های ثابت ارتودنسی کمک گرفته می‌شود تا مشکلاتشان رفع شده ناهنجاری دندانی فکی اصلاح گردد. در این گروه از جامعه چون که استخوان فک سفت‌تر و سخت‌تر شده است حرکت دندان‌ها اندکی دشوارتر می‌باشد و نیروهای ارتودنسی باید با دقت بیشتری اعمال گردند.

چه حرکت ما سریع‌تر و راحت‌تر و چه سخت‌تر و کندتر انجام گیرد تمامی تلاشمان  در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی این خواهد بود که این نتیجه با ثبات بماند.

در صورتی که بزرگسالی دچار مشکلات بعد عمودی یا قدامی خلفی استخوان می‌باشد دیگر پلاک متحرک کارایی ندارد بلکه باید جراحی فک و ارتودنسی برایشان انجام شود. در این نوع روش یعنی روش جراحی، عضلات و استخوان‌ها دچار تغییر موقعیتی و مکانی می‌شوند.

یک لبخند زیبا ماحصل متناسب بودن سه فاکتور مجزا می‌باشد:

• دندان: هرچه دندان‌ها مرتب‌تر و سفیدتر باشند فاکتور اساسی اصلاح طرح لبخند در دسترس‌تر می‌باشد.
• لثه: لثه زیبا و سالم و صورتی رنگ گواهی می‌دهد که لبخندی زیبا در انتظار شماست. سلامتی کامل سلول‌های لثه با رعایت بهداشت مناسب ایجاد می‌گردد.
• لب: وقتی که فرم لب‌های شما طبیعی با ضخامت مناسب باشد و رنگ زیبایی داشته باشد سومین فاکتور از فاکتورهای طراحی لبخند مورد تایید است.

برای اینکه اولین فاکتور طرح لبخند یعنی ردیف شدن دندان‌ها ایجاد گردد علم ارتودنسی به شما کمک خواهد کرد. برای مراجعه کنندگان کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی بهترین روشهای موثر در ردیف شدن دندانها به کار گرفته می‌شود. تلاش مجموعه ما بر این است که دندان‌ها ردیف شده و مهمتر از آن ردیف «بماند» .

سوال اصلی اینجاست که آیا ارتودنسی برگشت پذیر است؟

آیا زمان و هزینه‌ای که بیماران صرف می‌کند برای صاف شدن دندان‌ها ممکن است یک سال ۵ سال یا ۱۰ سال بعد به هدر رود؟ در قدم اول باید ببینیم که چه عواملی بر برگشت نتیجه ارتودنسی موثر می‌باشد و در ادامه بر رفع آنها تاکید می‌کنیم:

عوامل موثر در بازگشت درمان ارتودنسی

در اینجا سعی خواهیم کرد که عواملی که در برگشت درمان ارتودنسی موثر هستند را طبقه بندی کرده، توضیح دهیم و با شناخت آنها بتوانیم به ثبات درمان کمک قابل توجهی کنیم تا مراجعین کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی بعد از سال‌ها گذشتن از پایان درمانشان دوباره مجبور به ارتودنسی نشوند.

شدت نامرتبی دندانی:

هر چقدر شدت نامرتبی اولیه دندان‌ها قبل از ارتودنسی بیشتر باشد توجه مضاعفی برای جلوگیری از برگشت نتیجه لازم است. لذا مدت باقی ماندن سیم‌های فیکس نگهدارنده پشت دندان‌ها در این موارد باید بیشتر باشد. به بیان دیگر،

چقدر که دندان‌های شما نامرتب‌تر باشد بعد از پایان درمان احتمال کج شدن آن به میزان اندک وجود دارد؛ خصوصاً در مواردی که چرخش‌های شدید دندانی دیده شده است.

سن مراجعه کننده:

اگر شما در سنین بزرگسالی یا میانسالی برای ارتودنسی مراجعه نموده‌اید باید توجه داشته باشید به خاطر وجود عادت‌های دهانی قبلی و ساختار استخوان فکی احتیاج به مراقبت بیشتری بعد از پایان درمان دارید، لذا توصیه می‌شود تا چند سال بعد از اتمام درمانتان سیم‌های فیکس نگهدارنده پشت دندان‌ها قرار داده شود. البته در کودکان و نوجوانانی که هنوز دندان‌های عقلشان رویش پیدا نکرده نیز می‌بایست سیم فیکس نگهدارنده پشت دندان‌ها تا زمان رویش دندان‌های عقل یعنی حداقل ۱۸ تا ۱۹ سالگی باقی بماند.

عادت های دهانی:

عادت‌های نادرست زبانی دهانی می‌تواند به برگشت نتیجه ارتودنسی کمک کند؛ لذا باید تلاش شود بعد از پایان درمان از زبان زدن به پشت دندان‌ها یا انگشت مکیدن یا گاز گرفتن اجسام خارجی مثل مداد یا خودکار و حتی لبه ها جلوگیری به عمل آید.

این عادت‌های نادرست می‌تواند حتی با وجود سیم‌های فیکس بین دندانی با اعمال نیروی ملایم ولی طولانی مدت باعث تغییر موقعیت دندان‌ها شود.

جراحی فک:

افرادی که مشکل اسکلت صورت دارند و در حین درمان ارتودنسی جراحی فک انجام داده‌اند به علت تداخلات عصبی عضلانی جدید بعد از جراحی نیاز به مراقبت بیشتری هستند تا نتیجه درمان با ثبات بماند؛ زیرا هم اکنون عضلات آنها در موقعیت جدیدی قرار دارند که با مسیرهای عصبی قبلی که از مغز دریافت پیام می‌کنند متفاوت شده‌اند لذا ممکن است تحت تاثیر پیام‌های نورونی قدیمی  موقعیت عضلات تغییر کند. در این موارد علاوه بر سیم‌های فیکس دندانی از پلاک‌های شفاف نگهدارنده نیز کمک گرفته می‌شود.

دندانهای عقل:

طبق گفته کتاب‌های مرجع ارتودنسی رویش دندان‌های عقل آخرین حلقه از زنجیره عوامل برگشت دهنده نتیجه ارتودنسی می‌باشند؛ لذا باید به آنها توجه ویژه‌ای کرد.در صورتی که فرزند شما در درمان ارتودنسی خود متوجه فشار از ناحیه دندان‌های عقل گردید حتما توصیه می‌شود با گرفتن یک عکس رادیولوژی تمام فک این ناحیه بررسی شود.

در صورتی که در تصویر رادیولوژی دیده شود فضای کافی برای رویش دندان‌های عقل وجود ندارد به زودی تصمیم بر کشیدن آن خواهیم گرفت، ولی در صورتی که فضای رویشی به نسبت کافی باشد می‌توان فعلاً صبر کرده و در انتهای ارتودنسی بررسی مجدد صورت پذیرد.

در هر صورت وجود یا عدم وجود دندان عقل در افراد مختلف می‌تواند مهم و یا بی تاثیر باشد که این با توجه به نظر ارتودنتیست مشخص خواهد شد. به بیان دیگر، در صورتی که در انتهای فک بالا و فک پایین دندان‌های عقل کج، بزرگ، با فضای ناکافی داشته باشید، فشاری که در انتهای دندان‌ها ایجاد می‌کنند می‌توانند به طور غیر مستقیم باعث تغییر موقعیت اندک بعضی از دندان‌ها خصوصاً در قسمت جلوی فک گردند.

چرخش شدید دندانی:

اگر در بین دندان‌های نامرتب شما دندانی وجود داشته باشد که شدیداً چرخیده باشد یعنی بالای ۴۰ درجه روتیشن داشته باشد، توصیه می‌شود که سیم فیکس نگهدارنده تا جای امکان سال‌های بیشتری باقی بماند؛ زیرا دندان‌ها با نیروهای اعمال شده توسط الیاف لثه‌ای دوباره ممکن است اندکی به عقب برگردند، حتی در این موارد توصیه می‌شود دندان مذکور اندکی بیشتر از حالت طبیعی چرخانده شود که رفع برگشت اتفاق بیفتد و یا بعد از پایان درمان از جراحی‌های لثه برای برش دادن الیاف لثه‌ای مقاوم استفاده شود.

فاصله بین دندانی:

حتماً ملاحظه کرده‌اید که در دهان بعضی از افراد بین دندان‌ها فاصله‌های نازیبایی وجود دارد در صورتی که این فاصله ها با ارتودنسی بسته شوند الیاف لثه‌ای و زبان برای باز کردن این فاصله تلاش خواهند کرد، زیرا بسته شدن فاصله‌ها به حریم موقعیت زبان تجاوز می‌کند. حتی در بعضی از موارد به صورت نادر احتیاج به جراحی کوچک کردن اندازه زبان می‌شود ولی در ۹۰ درصد موارد با قرار دادن سیم فیکس پشت دندان‌ها این امر لازم نخواهد بود. در هر صورت باید دقت کرد هرچند که نیروی زبان ممکن است ملایم باشد ولی چون طولانی مدت اعمال می‌شود باید آن را مهم تلقی کرد.گاهی اوقات در افرادی که فاصله بین دندانی بسیار شدید است می‌توان گفت که سیم‌های فیکس نگهدارنده باید تا آخر عمر پشت دندان‌های مذکور باقی بماند.

وجود فاصله‌های بین دندانی مانند دیاستم در قدام بالا، یکی از موارد مهمی است که احتمال برگشت درمان ارتودنسی به میزان اندک وجود دارد.

سایز زبان

زبانی که اندازه بزرگی داشته باشد و یا عضلات قوی در اختیار داشته باشد می‌تواند با فشار از داخل باعث تغییر موقعیت مجدد دندان‌ها گردد.

بیماری های لثه

وقتی که الیاف لثه‌ای که اطراف دندان‌ها را احاطه کرده‌اند دچار مشکل و یا بیماری شده باشند دیگر مثل قبل نمی‌توانند دندان‌ها را ثابت نگه دارند؛ این امر می‌تواند باعث جابجا شدن دندان‌ها به سمتی که نیروی زبان یا لب غلبه دارد حرکت ناخواسته کنند.

اشکال در نگهدارنده‌ها یا همان ریتینرهای ارتودنسی:

همیشه متداول است که در پایان درمان ارتودنسی از نگهدارنده‌ها که به صورت ثابت یا متحرک می‌باشند استفاده گردد. در صورتی که مشکلی در نصب یا نگهداری این نگهدارنده‌ها ایجاد شده باشد ممکن است یک دندان از سایر دندان‌ها جدا شده و یک حرکت ناخواسته روی آن ایجاد گردد.

ضربه خارجی:

اگر در طی یک حادثه یک ضربه از خارج به دندان‌ها یا لب یا لثه وارد گردد (مانند یک تصادف یا سانحه رانندگی) این ضربه می‌تواند باعث کج شدن یک یا چند دندان گردد.

کاهش احتمال عود درمان ارتودنسی (برگشت ارتودنسی)

بعد از مرور این نکات باید بررسی بکنیم که چطور می‌توانیم با در نظر گرفتن آنها حداقل برگشت نتیجه ارتودنسی رخ دهد:

کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزايی راهکارهای زیر در نظر گرفته می‌شود تا نتیجه ارتودنسی حداقل برگشت را داشته باشد:

ریتینرهای ثابت با بهترین متریال:

استفاده از سیم‌های فیکس آمریکایی با کیفیت و چسب‌های مناسب در زیر آن(کامپوزیت های کره ای)، با باندینگ‌های آلمانی باعث می‌گردد که این ریتینرها دوام بسیار زیادی داشته باشد. قدرت زیادی دندان‌هایی که طی یک سال و نیم صاف و مرتب شده‌اند را در جای خود با ثبات نگه می‌دارد.

علاوه بر این به خاطر استفاده از چسب‌های دقیق و مناسب پوسیدگی و باکتری‌های مضر زیر این سیم‌ها قرار نمی‌گیرد و به راحتی با مسواک و نخ دندان و جرم‌گیری سالیانه تمیز می‌شوند.

ریتینرهای متحرک اضافی:

زمانی که شدت نامرتبی قبل از شروع درمان بسیار شدید باشد یا از نظر استخوانی فک دچار تنگی فضا باشد، حتماً علاوه بر ریتینرهای ثابت برای بیمارانمان از ریتینرهای متحرک شفاف استفاده می‌کنیم.

این ریتینرها باعث می‌شوند که قوس دندانی حفظ گردیده و انبساطی که در آن اتفاق افتاده است برگشت پیدا نکند. علاوه بر آن اگر سیم فیکس زمانی دچار صدمه شود این قالب‌های شفاف ضمانتی برای عدم حرکت دندان‌ها می‌باشد.

اگر سیم فیکس نگهدارنده پشت دندان‌ها برای بیمار، دچار پارگی یا شکستگی شود و دسترسی به مطب ما و یا متخصص‌های ارتودنسی دیگر نداشته باشد استفاده تمام وقت از این قالب‌ها می‌تواند از برگشت دندانی که سیم آن حادثه دیده جلوگیری کند.

کشیدن زود هنگام و به موقع دندان عقل

این امر  می‌تواند باعث گردد از فشار وارد روی دندان‌ها کاسته شود و این امر از نامرتبی مجددشان جلوگیری می‌کند.

ویزیت‌های ۶ ماهه و ۱۲ ماهه مرتب

ویزیت های مرتب بعد از پایان درمان ارتودنسی که در کلینیک ما رایج می‌باشد می‌تواند از بیشتر اتفاقات ناخواسته در زمینه برگشت نتیجه ارتودنسی جلوگیری کند.

توصیه به جرم‌گیری مرتب هر ۶-١٢ماه

توصیه به جرم‌گیری مرتب هر ۶-١٢ماه یک بار برای بیمارانی که سیم فیکس دارند باعث می‌شود سلامتی لثه آنها تضمین گردد در نتیجه بیماری لثه رخ نداده، بنابراین لثه ها با استحکام کافی می‌توانند از بروز ریلکس یا همان برگشت نتایج جلوگیری کنند.

علاوه بر آن با آموزش صحیح نخ دندان کشیدن و مسواک زدن سیم‌های فیکس بر این امر تاکید می‌کنیم که همیشه بیماران بر سلامت لثه‌های خود علاوه بر دندان‌ها دقت داشته باشند.

تهیه تصاویر رادیوگرافی در انتهای درمان

تهیه تصاویر رادیوگرافی در انتهای درمان باعث می‌شوند که ما بتوانیم موازی بودن ریشه‌ها را بررسی کرده، در صورتی که دندانی توازی ریشه با همسایه‌های کناری خود نداشته باشد می‌دانیم که آن دندان استعداد بیشتری برگشت داشته باشد بنابراین در آن قسمت می‌توانیم سیم فیکس اضافه قرار دهیم .در تصاویر رادیولوژی پایان درمان پوسیدگی نیز دیده شود حتماً بر ترمیم آن تاکید خواهد شد، زیرا پوسیدگی باعث تشدید وجود باکتری‌ها شده آنها نیز می‌توانند باعث بیماری لثه گردند.

تمامی موارد ذکر شده نشان می‌دهد که در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزایی تلاش ما بر این است با بهترین مواد مصرفی و با بالاترین دقت علاوه بر ردیف شدن دندانها ، بر ردیف ماندن آنها تاکید داشته باشیم. مراجعین عزیز ما سال‌های سال از لبخندی زیبا با دندان‌های ردیف و صاف و مرتب لذت برده در مهمانی‌ها و عکس‌ها همیشه خنده رو باشند.

نتیجه گیری

از موارد یاد شده در متن فوق باید به عوامل مهمی تلقی شود که توجه به آنها می‌تواند از بازگشت نتیجه درمان ارتودنسی یا عود درمان ارتودنسی شما جلوگیری کند. در نهایت باید متخصص ارتودنسی تمام تلاش خود را بکند که هر کدام یک از عوامل یاد شده دخالتی در برگشت نتیجه درمان ارتودنسی نداشته باشد.

در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزائی برای تمامی بیماران سیم فیکس پشت دندان‌ها هم در فک بالا و هم فک پایین قرار داده می‌شود.

حتی برای تعداد زیادی از بیماران علاوه بر سیم فیکس از پلاک‌های ریتینر شفاف نگهدارنده در فک بالا یا پایین یا هر دو نیز کمک گرفته می‌شود تا قوس  دندانی مجدداً برنگردد و تمام تلاش در زمینه ثبات درمان صورت خواهد گرفت.

چکاپ های مرتب در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزایی نیز به ثبات درمان شما کمک بسیار قابل توجهی خواهد کرد.